Op deze site vind je veel informatie over verschillende hormonale klachten en de behandeling daarvan. Het kan zijn dat ondanks die informatie er nog onduidelijkheden of vragen zijn. Hieronder kun je in het kort het antwoord vinden op de meest gestelde vragen omtrent deze onderwerpen.
Staat jouw vraag er niet bij? En wil je nog wat weten? Neem dan contact met me op via het contactformulier onderaan de pagina.
Ja.
We bedoelen hetzelfde. ‘Postpartum’ is de medische term voor ‘na de bevalling’ en postpartum depressie geeft dus de officiële en juiste term aan voor het probleem wat de moeder betreft. Postnataal betekent ‘na de geboorte’ en een postnatale depressie betekent dus letterlijk dat de baby na zijn geboorte depressief is. Eigenlijk geen juiste term dus, maar wel de meest bekende in de volksmond.
Het huidige geboortecijfer ligt al een aantal jaren rond de 170.000 baby’s per jaar in Nederland. Dat zijn gemiddeld 465 baby’s per dag.
Van deze moeders krijgt zo’n 10-15% te maken met een postnatale depressie in milde of ernstigere mate. Dat zijn per jaar tussen de 17.000 en 25.000 vrouwen en iedere dag tussen de 46 en 70 nieuwe gevallen van moeders met een postnatale depressie.
Heel in het kort is er te weinig progesteron in verhouding tot het oestrogeen. Dus misschien is er niet meetbaar te weinig progesteron in je bloed, maar in verhouding wel teveel oestrogenen dan dat goed voor je is en dus spreek je van een disbalans, de verhouding is niet goed. Dat resulteert in een enorme lijst aan klachten die passen bij een postnatale depressie.
Dat hangt o.a. af van of en welke hulp je er bij krijgt en in hoeverre de oorzaak ook wordt aangepakt.
Een postnatale depressie is over het algemeen niet iets wat in een paar weken of maanden weer voorbij is. Wanneer je er niets aan zou doen, kan het wel een jaar duren voordat de ergste klachten af beginnen te nemen. Wanneer je bevalling al langere tijd geleden is en je dan pas de juiste hulp krijgt, zal het herstelproces hierdoor vertraagd worden.
Wanneer je helemaal geen hulp krijgt, of hulp waarbij de oorzaak niet aangepakt en hersteld wordt, dan kan je jaren na je bevalling nog steeds last hebben van hevige PMS, ook wel PMDD genoemd (premenstruel disphoric disorder) de uitloper van een postnatale depressie.
Wanneer je er wel snel bij bent, zal je herstel ook sneller gaan. Het herstellen van je hormonen moet je, net als je cyclus per maand bekijken en niet per dag. Dus je gaat maandelijks in stappen vooruit.
Gemiddeld duurt het 6 tot 9 maanden voordat de behandeling positief afgesloten kan worden. Dat wil niet zeggen dat je even lang klachten hebt. Om te weten of je voldoende bent hersteld en geen terugval meer krijgt, moet je een aantal maanden klachtenvrij zijn, voordat je stopt met de behandeling.
Je lichaam loopt meer ‘schade’ op indien je klachten al langere tijd bestaan en logischerwijs zal ook het herstel dan meer tijd in beslag nemen.
Ja, dat kan heel goed. Meestal indien de bevalling al wat langer geleden is en er dan pas klachten ontstaan, valt dat samen met de periode waarin de borstvoeding afgebouwd of gestopt wordt. Het hormoon prolactine, wat een grote rol speelt bij de aanmaak van borstvoeding, beschermt je nog enigszins tegen de klachten, indien die bij jou al op de loer lagen. Wanneer het prolactine gehalte flink vermindert (door het afbouwen van de borstvoeding), valt de weegschaal de verkeerde kant op en kan de balans in je hormoonhuishouding niet langer gehandhaafd worden.
Juist als je lang borstvoeding hebt gegeven en je klachten zich pas ontwikkelen na het stoppen van de borstvoeding, wordt door jezelf en door hulpverleners nog minder snel de link gelegd naar de bevalling en je hormoonhuishouding.
Vaak wordt er dan een diagnose als ‘burn-out’ gesteld, met een andere insteek om je daar weer bovenop te helpen
Zo stellig kun je dat niet zeggen, dat zou tekort door de bocht zijn. Het is wel bekend dat vrouwen die hoge eisen aan zichzelf stellen, zich heel verantwoordelijk voelen, onzeker zijn, of zich veel van andermans mening aantrekken, gevoeliger zijn voor het ontwikkelen van een depressie.
Ook dat is terug te voeren op je hormoonhuishouding.
Bij bovengenoemde eigenschappen heb je meer stresshormonen in je lijf. Doordat die stresshormonen veel aandacht opeisen, blijft er minder aandacht en energie over voor je geslachtshormonen oestrogeen en progesteron. Dit kan resulteren in een wankel evenwicht. Wanneer er dan nog een zwangerschap of bevalling overheen komt, met grote schommelingen in je hormoonhuishouding, is er de draagkracht en energie niet meer om die balans zelf te herstellen. Met alle klachten als gevolg.
Dus lief zijn voor jezelf heeft zeker een positieve invloed!
Ja! De kans is zéér vergroot, namelijk 40%-60%.
Soms wordt er gezegd dat nu je weet wat een postnatale depressie is en je de signalen zult herkennen, je daarmee de kans verkleint. Dat is niet helemaal waar. Je zal inderdaad eerder signalen herkennen en daarmee ook eerder aan de bel trekken, maar dan is het al te laat.
Door je preventief te laten behandelen met hormoontherapie en de juiste begeleiding, kun je de kans op herhaling verkleinen tot 7%.
Dat houdt in dat je meteen na je bevalling begint met het innemen van tabletjes hormonen (duphaston) die je progesteron aanvullen en dat langzaam en onder goede begeleiding gaat af bouwen.
Dat zou zomaar kunnen. Een postnatale depressie kan ook voor het eerst optreden na een derde, of een vierde kind. Mogelijk zijn je lichaam en je hormonen nu minder in balans. Daar zijn allerlei redenen voor te bedenken die elders op de website worden besproken.
Belangrijk is wel dat je ervaring hebt, hoe je je voelt na een bevalling zonder dat je een postnatale depressie hebt. Je zal dan ook relatief sneller merken dat het anders is dan de vorige k(e)er(en) en je voelt vaak goed genoeg dat dat niet alleen maar komt door het groter wordende gezin.
Maak daar gebruik van en pak het probleem bij de oorzaak aan, des te eerder ben je weer hersteld en des te minder tijd hoef je je zo moe, depressief, onrustig, gejaagd enz. te voelen.
Dat hoeft zeker niet. Bij de meeste vrouwen is het zo dat juist de borstvoedingshormonen nog enigszins de weegschaal in evenwicht houden. Wanneer je stopt met de borstvoeding is de kans dus groot dat de klachten zullen verergeren. Bovendien, al voel je je nog zo slecht, als je borstvoeding geeft, heb je dagelijks je vaste ‘intieme’ momenten met je baby. Ook al voel jij daar niets bij, je baby heeft er baat bij om dicht bij jou te zijn, jou te ruiken en te voelen. Naast de voordelen van borstvoeding is dit een belangrijk voordeel voor de hechting tussen jou en je baby. Op het moment dat jij je weer wat beter gaat voelen en de borstvoeding heeft die periode ‘overleefd’, komen ook de momenten dat je echt kan genieten van die voedings-/knuffelmomenten.
Maar het geven van borstvoeding staat niet hoger in het vaandel dan energie hebben om voor je kind te zorgen. Integendeel, dus bepaal voor jezelf waar de grens ligt tussen de voordelen en de nadelen van het geven van borstvoeding.
Indien je nog een sterke kinderwens hebt, is het belangrijkste dat je samen met je partner er voor wilt gaan. Goed om te weten is dat je een postnatale, maar ook een prénatale depressie kan voorkómen, ofwel in hele goede banen kan leiden door jouw lijf goed in balans te hebben voordat je aan een nieuwe zwangerschap begint. Een goede lifestyle, gezonde voeding, een hormoonhuishouding die in balans is en preventieve hormoontherapie, zijn hierbij de codewoorden!
Ja dat komt zeker terug, sterker nog, het is er al. Alleen je bent op dit moment te ziek om dat te voelen. Op het moment dat er voor jou weer momenten komen dat je je iets beter gaat voelen, komen ook de momenten (terug) dat je de liefde voor jouw (ongeboren) kindje kunt gaan voelen.
Veel vrouwen compenseren instinctief wel het ontbrekende liefdesgevoel voor hun kind, door het bijvoorbeeld extra vaak te knuffelen. Ook al voel jij hier nog weinig tot niets bij, je baby voelt jouw liefde en aandacht wel.
Nee.
Natuurlijk kunnen vrouwen die een kindje geadopteerd hebben, of vaders ook met een depressie te maken krijgen, maar de grote hormoonschommelingen die er zijn tijdens een zwangerschap en na een bevalling (wat de trigger is bij een postnatale depressie), zijn er niet. Al hoe wrang, moeders van een adoptiekindje en vaders zijn niet bevallen. Er is een andere oorzaak/achtergrond voor hun depressie en de term postnatale depressie (een depressie die optreedt na de bevalling) is niet juist.
Deze angst komt als je klachten lang aanhouden uiteindelijk bij de meeste vrouwen wel een keer naar boven drijven. Je krijgt steeds meer angst dat je klachten nooit meer overgaan. Als je in de fase zit dat je naast de soms nog hele slechte dagen, ook al wel hele goede dagen hebt, dan vlieg je inderdaad erg heen en weer in je gemoedstoestand.
Een uitgebreide intake kan hier meer duidelijkheid over geven. Maar zolang je klachten cyclusgerelateerd zijn, is er bijna vergif op in te nemen dat de oorzaak hormonaal is.
Er zijn veel verschillende manieren om door middel van gezond te leven en te eten je hormonen in balans te krijgen en te houden. Bijvoorbeeld door je eetfrequentie naar beneden te brengen, af en toe een koude douche te nemen en te sporten op de nuchtere maag. Dit zijn manieren die zorgen voor minder stress in je lijf. Ook worden er meer hormonen aangemaakt waar je je beter en gelukkiger van gaat voelen, zoals endorfinen.
Wanneer er sprake is van een heftige postnatale depressie zijn die lifestyle adviezen meestal niet afdoende. Er is zo’n verstoord evenwicht, dat je medicatie nodig hebt die je progesterongehalte aanvult. Duphaston is daar het meest effectieve medicijn voor.
Duphaston is een progestageen, een synthetische vorm van het hormoon progesteron. De werkzame stof van Duphaston is dydrogesteron. Het heeft ongeveer dezelfde werking als je natuurlijke progesteron en kan een tekort aan natuurlijk progesteron aanvullen.
dydrogesteron is sinds 1960 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in de vorm van tabletten, onder de merknaam Duphaston.
Ja.
Op Apotheek.nl (de website van alle apotheken in Nederland) staat:
‘U kunt veilig borstvoeding geven, als u dit medicijn in de normale dosering gebruikt. Het wordt al jarenlang gebruikt door vrouwen die borstvoeding geven, zonder nadelige gevolgen voor het kind.’
Duphaston geeft weinig bijwerkingen, dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld antidepressiva. De meest gemelde bijwerkingen komen ‘zelden’ voor, wat inhoudt dat het bij 1 tot 10 op de 100 mensen voorkomt.
Deels.
Wanneer je een postnatale depressie onbehandeld laat, of alleen de symptomen bestrijdt, kan het lang duren (wel een jaar) voordat de ergste klachten beginnen af te nemen. Wanneer de heftigste periode van klachten voorbij is, komen er langzaamaan klachtenvrije dagen. Die dagen zijn meestal na het begin van de menstruatie. De klachtenvrije dagen kunnen zich meer of minder uitbreiden. Maar de klachten die zich vanaf de eisprong (of al eerder) tot het begin van de menstruatie (dus vooral in de tweede helft van de cyclus) blijven openbaren, zullen wellicht verminderen, maar niet spontaan verdwijnen. Dit heet PMS of bij een ernstige vorm PMDD.
Veel vrouwen nemen uiteindelijk ‘genoegen’ met die situatie, te bedenken hoeveel erger hun klachten geweest zijn, maar voelen zich nooit weer de oude. Doordat de balans nooit hersteld is in de hormoonhuishouding, zullen deze vrouwen nog veel kwetsbaarder zijn bij een eventuele volgende zwangerschap of kraamperiode.
Ja.
We bedoelen hetzelfde. ‘Prépartum’ is de medische term voor ‘voor de bevalling’ en prépartum depressie geeft dus de officiële en juiste term aan voor het probleem wat de moeder betreft. Prénataal betekent ‘voor de geboorte’ en een prénatale depressie betekent dus letterlijk dat de baby voor zijn geboorte depressief is. Eigenlijk geen juiste term dus, maar wel de meest bekende in de volksmond.
Ja dat kan. Als je nog geen moeder bent, maar maandelijks veel lichamelijke en psychische klachten hebt in de weken voordat je menstruatie doorbreekt kan dat heel goed PMS zijn. Een goede intake zal daar meer duidelijkheid over kunnen geven.
Als je al PMS hebt voordat je kinderen krijgt, verdient het de aandacht om te onderzoeken of een preventieve behandeling van een postnatale depressie nodig is, wanneer je zwanger bent. Je hebt namelijk een vergroot risico.
PMS betekent prémenstrueel syndroom. Een verzamelnaam voor een hoop lichamelijke en psychische klachten die iedere maand terugkeren in de periode vóór de menstruatie en weer verdwijnen op het moment dat de menstruatie op gang komt. Meestal beginnen de klachten na de eisprong halverwege de cyclus en dus hebben vrouwen met PMS zo´n 1 tot 2 weken last van deze klachten, iedere cyclus opnieuw.
PMDD betekent premenstrual disphoric disorder (wat letterlijk prémentruele prikkelbare wanorde betekent). In feite verschilt dit niet veel van PMS, behalve dat PMDD een extreem heftige vorm betreft. Hierbij zijn de klachten zo heftig dat normaal dagelijks functioneren niet of nauwelijks mogelijk is. PMDD en daarna PMS zijn de uitlopers van een onbehandelde, of niet goed behandelde postnatale depressie.
Nee.
Bij heftige klachten zoals een postnatale depressie, prénatale depressie of PMS, is het vaak nodig om de hormonale disbalans te herstellen met behulp van Duphaston (een synthetische vorm van het hormoon progesteron) naast een gezonde lifestyle. Wanneer er een tijdje een stabiele periode bestaat, zonder klachten, kan de Duphaston onder goede begeleiding worden afgebouwd. Dit dient voorzichtig te gebeuren en individueel afgestemd te worden.
Wanneer uiteindelijk de Duphaston helemaal afgebouwd is, zal een gezonde lifestyle er voor zorgen dat er niet opnieuw een disbalans ontstaat, zo blijf je stabiel en gezond.
Nee, het valt onder de reguliere behandeling.
Het is niet een behandeling die veel toegepast wordt door je eigen huisarts of gynaecoloog, maar dat heeft meer te maken met onwetendheid. In de opleiding tot arts is er weinig tot geen aandacht voor de hormonale oorzaak van een postnatale depressie, prénatale depressie of PMS bijv. Daardoor is het vaak ook geen onwil, maar meer onbekendheid, waardoor er andere manieren van behandelen worden gekozen. Zoals bijv. gesprekstherapie al dan niet in combinatie met antidepressiva.
Het zou kunnen, maar zeker niet gemakkelijk. Met één enkele keer bloedprikken toon je niets aan. Zou je dat willen, dan moet er meerdere keren, op verschillende momenten in je cyclus bloed geprikt worden en dan ook naar de verhouding progesteron – oestrogeen gekeken worden.
Wanneer er alleen naar de progesteronspiegel gekeken wordt, zegt dat nog niets. Je progesterongehalte kan wel binnen de referentiewaarde liggen, maar wanneer je in verhouding te hoge oestrogeenspiegels hebt, spreek je alsnog van een disbalans.
Een uitgebreide intake waarbij gekeken wordt naar de klachten in relatie tot wanneer in je cyclus ze voorkomen, geeft veel meer duidelijkheid over een diagnose van hormoongerelateerde klachten.
Zie het antwoord op de vraag hierboven.
Ja, dat kan zeker nog zin hebben.
Het is van belang om in een uitgebreide intake erachter te komen in welk stadium van je klachten je je bevindt. Van daaruit wordt het duidelijk of je klachten een hormonale oorzaak hebben en in dat geval kun je heel goed nog hormonaal behandeld worden.